شماره کوتاژ یکی از واژه‌های بسیار مهم در حمل و نقل بین‌المللی به شمار رفته که هر تاجر و بازرگانی باید با آن آشنا باشد. شماره کوتاژ شماره‌ای بوده که بعد از ثبت اظهارنامه گمرکی در سامانه EPL به کالاها داده می‌شود. این شماره در تجارت جهانی کاربردهای فراوانی دارد، در ادامه مقاله این با شماره کوتاژ و کاربردهای آن و همچنین نحوه دریافت کوتاژ آشنا خواهیم شد، چنانچه قصد فعالیت در زمینه واردات کالا به صورت بین المللی را دارید تا انتهای این مطلب از آرمان EPL همراه ما باشید.
تعریف کوتاژ
کوتاژ گمرکی یک شماره هشت رقمی بوده که در کل مراحل ترخیص کالا از گمرک و حتی تحویل آن از انبار گمرک مورد استفاده قرار می‌گیرد، این کد ۸ رقمی به عنوان شناسایی کالای شما استفاده شده و این شماره سریال شناساگر کالا در گمرک محسوب می‌شود. همچنین استعلام کالا به کمک این شماره برای تاجر و صاحب بار امکان پذیر خواهد شد.
انواع کوتاژ
در مرحله ترخیص کالا از گمرک، برای هر محموله یک شناسه منحصر به فرد با نام «سریال اظهارنامه گمرکی» یا «کوتاژ» صادر می‌گردد. نوع این کوتاژ با توجه به این که کالا صادراتی یا وارداتی باشد، متغیر است. انواع نمونه کوتاژ عبارتند از :
- کوتاژ واردات
- کوتاژ صادرات
- کوتاژ بدون ارز
- کوتاژ با ارز
کوتاژ واردات
کوتاژ وارداتی یک کد شناسایی منحصر به فرد بوده که بعد از ثبت کالا در سامانه EPL برای واردات به کشور، به کالا اختصاص داده می‌شود. این کد کلیه اطلاعات مربوط به محموله وارداتی، از جمله نوع کالا، ارزش، مبدا و دیگر جزئیات را در بر دارد و به منظور شناسنامه کالا در گمرک عمل می‌نماید. کوتاژ وارداتی جهت پیگیری مراحل ترخیص، پرداخت عوارض، مالیات‌های گمرکی و بررسی وضعیت کالای وارداتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کوتاژ صادرات
کوتاژ صادراتی به کد شناسایی منحصر به فردی گفته شده که در زمان خروج کالا از کشور به محموله اختصاص می‌دهند. این کد به منظور یک شناسه معتبر برای کالاهای صادراتی عمل کرده و به منظور ثبت دقیق اطلاعات کالا در گمرک مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگامی که یک کالا برای صادرات در سامانه EPL اظهار می‌گردد، یک کد کوتاژ صادراتی به آن اختصاص می‌یابد. این شناسه شامل جزئیات کلیدی شامل نوع کالا، ارزش، و مقصد نهایی محموله می‌شود. کوتاژ صادراتی به گمرک این امکان را داده تا مراحل مختلف صادرات را به خوبی مدیریت نماید و وضعیت کالا را به راحتی پیگیری کند.
کوتاژ بدون ارز
در معاملات کوتاژ بدون ارز، صادر کننده‌ای که کالا را صادر نموده و کوتاژ صادراتی دارد، ولی در مقابل ارز حاصل از صادرات را دریافت نکرده یا احتیاجی به بازگشت ارز ندارد، کوتاژ خود را به وارد کننده‌ای فروخته که به کوتاژ جهت انجام واردات احتیاج دارد. در این صورت، وارد کننده توانسته تا از این کوتاژ جهت بهره‌مندی از بعضی معافیت‌ها یا مزایای گمرکی و بانکی بدون آن که ارزی همراه کوتاژ باشد، استفاده نماید. به طور معمول در کوتاژ بدون ارز، ارز فیزیکی یا انتقال مالی صورت نمی‌گیرد، و تنها شماره کوتاژ به واردکننده واگذار شده تا بتواند نیازهای مرتبط با واردات خود را برآورده نماید. این روش، به ویژه در کشورهایی با محدودیت‌های ارزی، گاهی جهت دور زدن مقررات سختگیرانه ارزی مورد استفاده قرار می‌گیرد، ولی از لحاظ قانونی لزوما همیشه مجاز نبوده و باید با رعایت مقررات و زیر نظر نهادهای وابسته انجام گیرد.
کوتاژ با ارز
در حوزه صادرات و واردات، کوتاژ با ارز به این معنی بوده که صادرکننده‌ای که محصولی را صادر و ارز حاصل از صادرات را دریافت نموده است، کوتاژ خود را به وارد کننده‌ای فروخته تا وارد کننده بتواند ارز لازم جهت واردات خود را تامین نماید. این ارز از محل صادرات فراهم سازی می‌شود و به وارد کننده این امکان را داده تا نیاز ارزی خود را با استفاده از ارز صادراتی پوشش ببخشد. ولی در اینجا نکته مهمی وجود دارد، آن هم این است که این فرآیند باید تحت نظارت بانک مرکزی و مطابق با مقررات ارزی و تجاری کشور صورت گیرد. بانک مرکزی و نهادهای نظارتی تلاش کرده تا بازار ارز تحت کنترل بماند و به همین خاطر، قوانینی برای مدیریت ارزهای صادراتی و وارداتی در نظر گرفته شده است. از جمله، اشخاص صادرکننده باید ارز حاصل از صادرات را به سامانه نیما (نظام یکپارچه مدیریت ارز) برگردانند، و وارد کنندگان قادرند تا ارز مورد نیاز خود را از این سامانه تهیه نمایند. فروش کوتاژ ارز ممکن است تحت شرایط خاصی و با رعایت ضوابط قانونی صورت بگیرد. در صورت رعایت نکردن این قوانین، فرد منجر به جرایم مالی و محدودیت‌های ارزی خواهد شد.
مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه در گمرک
همه بازرگانان به اهمیت ثبت اظهارنامه در گمرک آگاه هستند. پیش از انجام فرآیند ترخیص محموله باید مدارک ثبت کالا در گمرک را آماده نمود.
مدارک لازم جهت تنظیم اظهارنامه به شرح زیر است:
- کارت بازرگانی
- بارنامه، بیمه نامه
- ترخیصیه
- گواهی مبدا
- اظهارنامه واردات قطعی
- گواهی و فاکتورهای خرید کالا
- مجوزهای ثبت سفارش
تحویل محموله تجاری از گمرک بعد از ارائه این مدارک و انجام کامل مراحل ترخیص ممکن خواهد بود. شماره سریال اظهارنامه به عنوان استعلام الکترونیک پروانه گمرکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شماره به شکل بارکد در رسید پروانه الکترونیک است. همچنین استعلام الکترونیکی پروانه‌های گمرکی از طریق اینترنت و یا پیامک قابل پیگیری خواهد بود.
آیا فروش کوتاژ قانونی است؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که به صورت کلی، فروش کوتاژ (یا همان گواهی صادرات) در ایران قانونی بوده و از طرفی بعضی از افراد صادرکننده و واردکننده انجام می‌گیرد. به طور معمول کوتاژ یا گواهی صادرات وقتی فروخته شده که یک صادرکننده افزون بر نیاز خود دارد و واردکننده‌ای نیز به آن احتیاج داشته تا بتواند از معافیت‌های گمرکی و تسهیلات ارزی بهره‌مند گردد. ولی این معاملات باید تحت ضوابط و قوانین گمرکی و بانکی کشور صورت بگیرد. به علت حساسیت‌های ارزی و کنترل‌های مالی، گاهی دولت یا بانک مرکزی نظارت دقیقی بر این فرآیند اعمال کرده تا از سوءاستفاده و ایجاد نرخ‌های غیررسمی در بازار ارز جلوگیری به عمل آورد. در نتیجه، جهت فروش کوتاژ نیاز است از صحت و قانونی بودن این فرآیند و مجوزهای لازم اطمینان کامل حاصل نمایید.
اهمیت کوتاژ در تجارت بین‌المللی
کوتاژ نقش بسیار مهمی در تسهیل تجارت بین المللی ایفا می‌نماید. با ارائه یک سیستم منظم و دقیق جهت پیگیری و مدیریت کالاها، کوتاژ به کاهش تاخیرات و هزینه‌ها در فرآیندهای گمرکی کمک خواهد کرد. همچنین، این شماره به بهبود همکاری میان تجار، نمایندگان گمرکی و مقامات گمرکی کمک نموده و منجر به افزایش کارایی و انطباق با قوانین بین المللی می‌گردد.
نحوه استعلام کوتاژ گمرکی
کوتاژ وارداتی اطلاعاتی بوده که در برگیرنده تعداد واحدهای مورد نیاز، مشخصات محصول، قیمت و شرایط خرید آن کالا است. با درخواست کوتاژ وارداتی، اطلاعات دقیقی در رابطه با محصول مورد نظر برای واردات حاصل می‌شود. این اطلاعات به منظور مبنایی جهت بررسی قیمت و شرایط تجاری با فروشندگان و تامین کنندگان در کشورهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند، کوتاژ صادراتی به معنی ارائه اطلاعاتی درمورد محصول، تعداد واحدهای قابل صادرات، قیمت و شرایط فروش به خارج از کشور است. با استفاده از کوتاژ صادراتی، کسب و کارها قادرند تا بازارهای جدید را بررسی کرده و اقدام به عقد قراردادهای صادراتی با مشتریان خارجی جدید و گسترش روابط تجاری نمایند. استعلام شماره کوتاژ به شما کمک کرده تا اطلاعات مورد نیاز برای واردات و یا صادرات محصولات مورد نظر را دریافت نموده و پس از آن با فروشندگان و مشتریان بین المللی آن محصولات ارتباط برقرار نمایید. به طور کلی، کوتاژ به منظور یک ابزار حیاتی در سیستم گمرکی، نقش کلیدی در بهبود فرآیندهای ترخیص کالا و تسهیل تجارت بین المللی را ایفا می‌کند. با به کارگیری از این شماره شناسایی منحصر به فرد، تجار و مقامات گمرکی قادرند تا به آسانی و با دقت بیشتر، محموله‌ها را مدیریت و پیگیری نمایند، که این کار به بهبود کارایی و شفافیت در تجارت جهانی کمک بسزایی خواهد کرد.
نحوه ابطال کوتاژ
ابطال کوتاژ به معنی لغو نمودن یا باطل کردن یک کوتاژ ثبت شده در گمرک است. در صورتی که به دلایلی چون اشتباه در ثبت اطلاعات، تصمیم به لغو یا تغییر اظهارنامه گرفته بشود، فرآیند ابطال کوتاژ می‌تواند صورت گیرد. به طور معمول این اقدام با درخواست به گمرک و طی مراحل قانونی خاصی ممکن است.
جمع بندی
همان گونه که در این مقاله از موسسه بازرگانی آرمان خواندیم، جهت دریافت کوتاژ باید اظهارنامه کالا را در گمرک ثبت نماییم. یکی از اصلی‌ترین کاربردهای کوتاژ افزون بر پیگیری کالا و رصد روند کار، رفع تعهد ارزی صادرات می‌باشد. در این مطلب این مباحث را شرح دادیم. امیدواریم با مطالعه آن، ابهامات شما در این مورد رفع شده باشد. اما چنانچه نکته ناگفته‌ای مانده یا احساس می‌کنید به اطلاعات بیشتر و تخصصی‌تر در این حوزه نیاز دارید، تیم بازرگانی آرمان با سابقه درخشان در امر تجارت بین‌المللی در کنار شما عزیزان خواهد بود.
سوالات متداول کوتاژ
- کوتاژ چیست ؟
کوتاژ گمرکی یک شماره هشت رقمی بوده که در کل مراحل ترخیص کالا از گمرک و حتی تحویل آن از انبار گمرک مورد استفاده قرار می‌گیرد، این کد ۸ رقمی به عنوان شناسایی کالای شما استفاده شده و این شماره سریال شناساگر کالا در گمرک محسوب می‌شود. همچنین استعلام کالا به کمک این شماره برای تاجر و صاحب بار امکان پذیر خواهد شد.
- کوتاژ واردات چیست؟
کوتاژ وارداتی یک کد شناسایی منحصر به فرد بوده که بعد از ثبت کالا در سامانه EPL برای واردات به کشور، به کالا اختصاص داده می‌شود. این کد کلیه اطلاعات مربوط به محموله وارداتی، از جمله نوع کالا، ارزش، مبدا و دیگر جزئیات را در بر دارد و به منظور شناسنامه کالا در گمرک عمل می‌نماید.
- کوتاژ صادرات چیست؟
کوتاژ صادراتی به کد شناسایی منحصر به فردی گفته شده که در زمان خروج کالا از کشور به محموله اختصاص می‌دهند. این کد به منظور یک شناسه معتبر برای کالاهای صادراتی عمل کرده و به منظور ثبت دقیق اطلاعات کالا در گمرک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- آیا فروش کوتاژ قانونی است؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که به صورت کلی، فروش کوتاژ (یا همان گواهی صادرات) در ایران قانونی بوده و از طرفی بعضی از افراد صادرکننده و واردکننده انجام می‌گیرد. به طور معمول کوتاژ یا گواهی صادرات وقتی فروخته شده که یک صادرکننده افزون بر نیاز خود دارد و واردکننده‌ای نیز به آن احتیاج داشته تا بتواند از معافیت‌های گمرکی و تسهیلات ارزی بهره‌مند گردد.
